Πώς να ζήσετε για πάντα ! ! !............

«Μακροπρόθεσμα, όλοι θα πεθάνουμε» είπε κάποτε ο διάσημος Βρετανός οικονομολόγος Μέιναρντ Κέινς. Μπορεί όμως το μακροπρόθεσμο να μετατεθεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον; Και αν ναι, τι προϋποθέτει;

Ο Δρ. Όμπρι Ντε Γκρέι είναι ανεξάρτητος ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, Οραματιστής χωρίς καμία αμφιβολία, έχει κατά καιρούς προκαλέσει πολλά σχόλια με τις απόψεις που έχει κατά καιρούς εκφράσει, μία εκ των οποίων συνοψίζεται στο ότι πολλοί από τους σημερινούς ζωντανούς θα ζήσουν να δουν να εφαρμόζεται η αντι-γηραντική τεχνολογία.
Όραμα ή οφθαλμαπάτη, ο Ντε Γκρέι έχει φτάσει στον ακριβή ορισμό του ζητήματος, λέγοντας ότι η γήρανση αποτελείται από επτά στοιχεία. Αν καταφέρει κάποιος να τα αντιμετωπίσει όλα θα σταματήσει τη διαδικασία. Η ονομασία που έχει δώσει στη μέθοδο του ονομάζεται στρατηγική μηχανικής αμελητέας γήρανσης - strategy for engineered negligible senescence. Τα επτά στοιχεία με τα οποία έρχεται αντιμέτωπος ο Ντε Γκρέι είναι:

1/ η κυτταρική απώλεια,
2/απόπτωση

(Η απόπτωση αποτελεί ένα ενδογενές πρόγραμμα κυτταρικής αυτοκτονίας)

3/ οι γονιδιακές μεταλλάξεις στο πυρήνα του κυττάρου,

4/ οι γονιδιακές μεταλλάξεις στα μιτοχόνδρια,

5/ η συγκέντρωση άχρηστου υλικού στο εσωτερικό των κυττάρων,

6/ στο εξωτερικό τους και

7/η συγκέντρωση ακατάλληλου χημικού υλικού στα υλικά που υποστηρίζουν τα κύτταρα.
Η διαχείριση αυτής της λίστας δεν είναι εύκολη. Ωστόσο, σίγουρα χωρίζει το πρόβλημα σε μικρότερα μέρη. Ο Ντε Γκρέι αναγνωρίζει δύο τρόπους χειρισμού του όλου θέματος: Τη διαχείριση της διεργασίας γήρανσης με τέτοιο τρόπο που να καλύπτονται οι συνέπειες της, ή την αποδοχή του αναπόφευκτου χαρακτήρα της και την επισκευή του σώματος ανά τακτά χρονικά διαστήματα με αντικατάσταση των φθαρμένων μερών του.

Η λέξη κλειδί: Οξείδωση

Τακτικοί επισκέπτες σε μαγαζιά καλλυντικών ίσως έχουν προσέξει προϊόντα με την ένδειξη του «αντι-οξειδωτικού» στη συσκευασία τους, υπονοώντας, χωρίς να το διατυμπανίζουν, για τις αναγεννητικές ιδιότητες τους. Τα προϊόντα αυτά προέρχονται από την ιδέα μιας από τις κύριες αιτίες γήρανσης: της δραστηριότητας των μιτοχονδρίων.
Τα μιτοχόνδρια είναι το μέρος που διασπάται η ζάχαρη και αντιδρά με το οξυγόνο για να απελευθερώσει ενέργεια απαραίτητη για το κύτταρο. Σε ένα πλάσμα όπως ο άνθρωπος απαιτείται πολύ οξυγόνο σε αυτή τη διεργασία, ενώ μέρος αυτού διαφεύγει χωρίς να αντιδρά με τη ζάχαρη. Αποτέλεσμα είναι η περιπλάνηση του στα κύτταρα οξειδώνοντας πρωτεΐνες και άλλα συστατικά. Η απουσία οξειδωτικών σημαίνει την καθυστέρηση της διαδικασίας γήρανσης.

Βλαστοκύτταρα

Η αντικατάσταση φθαρμένων μερών του σώματος θυμίζει σε μεγάλο βαθμό την επίσκεψη του αυτοκινήτου στο συνεργείο: Σε ένα σέρβις ο μηχανικός αντικαθιστά τα κατεστραμμένα ή φθαρμένα μηχανικά του μέρη με καινούργια, επιμηκύνοντας με αυτό τον τρόπο τη διάρκεια ζωής του οχήματος. Σε γενικές γραμμές αυτό προτείνουν οι υποστηρικτές της «μερικής αθανασίας», όπως έχουν χαρακτηριστεί, με τα νέα μέρη του σώματος να δημιουργούνται από βλαστοκύτταρα.
Με βάση τις σημερινές κλινικές έρευνες και μελέτες, τα βλαστοκύτταρα μπορεί να προέρχονται από διάφορες πηγές: Από έμβρυα που δημιουργήθηκαν σε συνθήκες εργαστηρίου και που μπορούν να μετατραπούν σε οποιαδήποτε μορφή κυττάρου, μέχρι βλαστοκύτταρα από συγκεκριμένα μέρη του σώματος που μπορούν να επιτελέσουν πολύ συγκεκριμένες λειτουργίες. Η ειδοποιός διαφορά των πρώτων, δηλαδή των πολυδύναμων, είναι ότι μπορούν να πολλαπλασιάζονται στο διηνεκές.
Στη θεωρία, το μόνο μέρος του σώματος που δεν μπορεί να αντικατασταθεί είναι ο εγκέφαλος, αφού κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε την ακριβή αναπαραγωγή του σχεδιασμού των νεύρων ώστε να διατηρηθεί η μνήμη και η προσωπικότητα του ατόμου. Ακόμη και σε αυτό τον τομέα όμως, οι επιστήμονες που ασχολούνται με τη βλαστοκυτταρική έρευνα μιλούν ανοιχτά για τη θεραπεία εγκεφαλικών ασθενειών όπως το Πάρκινσον και η νόσος Αλτζχάιμερ με την αναπαραγωγή εγκεφαλικών νευρικών κυττάρων.

Αθάνατη ανορεξία

Σε διάφορα πειράματα που πραγματοποιήθηκαν σε ποντίκια εργαστηρίου επιτεύχθηκε επιμήκυνση της διάρκειας ζωής όταν ο οργανισμός ήταν στα πρόθυρα ασιτίας. Η αλήθεια είναι ότι κάποιος θα πρέπει να θέλει πολύ να ζήσει περισσότερο για να υποβάλλει τον εαυτό του σε μια τέτοια διαδικασία. Πολλοί βιολόγοι ωστόσο προσπαθούν να εντοπίσουν τους μηχανισμούς πίσω από τη συσχέτιση πείνας και μακροζωίας.
Το ζήτημα είναι βέβαια η επίτευξη μακροζωίας χωρίς στέρηση γευμάτων, με κάποιο τρόπο δηλαδή το σώμα να ξεγελαστεί ότι βρίσκεται στα πρόθυρα ασιτίας. Ο Δρ. Ντέιβιντ Σινκλέρ, του πανεπιστήμιο Χάρβαρντ των ΗΠΑ, θεωρεί ότι ο τρόπος με τον οποίο η μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων αυξάνει τη διάρκεια ζωής σχετίζεται με συγκεκριμένα γονίδια πρωτεϊνών που διαπιστώθηκε ότι εμπλέκονται στη μακροζωία οργανισμών όπως νηματοσκώληκες και η μαγιά. Αν προστεθεί αρκετή ποσότητα των γονιδίων στα χρωμοσώματα του οργανισμού ή αν υποχρεωθούν να παράγουν περισσότερη πρωτεΐνη, η ζωή επιμηκύνεται. Αυτό φαίνεται να συμβαίνει γιατί η πρωτεΐνη ελέγχει την αφθονία ενός μορίου που ρυθμίζει την έκλυση ενέργειας στα μιτοχόνδρια.

Το γαλλικό παράδοξο

Η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή αυτής της θεωρίας είναι η σύνδεση της με το λεγόμενο γαλλικό παράδοξο. Πρόκειται για το γεγονός ότι οι Γάλλοι τρώνε πολλά λιπαρά φαγητά και κόκκινο κρέας, έχουν ωστόσο ανάλογα χαρακτηριστικά διάρκειας ζωής με τους χορτοφάγους. Κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι αυτό συμβαίνει επειδή τα συγκεκριμένα φαγητά ευνοούν την κατανάλωση κόκκινου κρασιού, το οποίο περιέχει ρεσβερατόλη, ουσία που ενεργοποιεί την πρωτεΐνη έκλυσης ενέργειας στα μιτοχόνδρια.
Η επιστημονική κοινότητα στέκεται αρκετά επιφυλακτική απέναντι σε όλες αυτές τις θεωρίες και δε φαίνεται προς το παρόν μοιράζεται την αισιοδοξία και τον ενθουσιασμό των Δρ. Σινκλέρ και Ντε Γκρέι. Το σίγουρο είναι όμως ότι ο ερευνητής που θα καταφέρει να ανατρέψει ή να επιμηκύνει την εξελικτική πορεία και ιστορία του ανθρώπου θα έχει γνωρίσει την αθανασία με το έργο του.

Του Παναγιώτη Αθανάσαινα patha@kathimerini.gr

http://www.kathimerini.gr/ με πληροφορίες από Economist